عوامل تهديد كننده در محيط كار كه می توان با استفاده از لباس كار از فرد در مقابل آنها محافظت كرد شامل موارد زير است:
مواجعه با گرما
مواجعه با سرما
پاشش مواد مذاب
برخورد اجسام و فشار
اجسام نوک تيز و برنده
مواد شيميايي خطرناک
مواد راديو اكتيو
لباس‌هاي مورد استفاده در محيط‌هاي كاري داراي طيف وسيعي است، از لباس‌هاي كاملا رسمي كه به منظور هماهنگي استفاده مي‌شود تا لباس‌هاي كاملا عملياتي كه انجام كار بدون آنها كاملا غير ممكن است اين لباسها از لحاظ ساختار شامل موارد زير است:
جليقه
روپوش
ژاكت
لباس دو تكه
كاور
تي شرت
لباس يكسره
پيش بند جوشكاري
پيشبند
آستين حفاظتي
لباس هاي كار مي‌توانند براي منظور‌هاي مختلفي استفاده شوند موارد زير نمونه‌هايی از كاربرد‌های لباس در محيط‌های كاری است
يونيفرم: اين لباسها به منظور مشخص شدن گروه‌هاي كاري مشخص مانند يونيفرم‌هاي نظامي، اداري و … تهيه و استفاده مي‌شوند.
لباس‌هاي نسوز: اين لباسها و پيشبندها براي قرار گرفتن در معرض حرارت‌هاي بالا استفاده مي‌شوند مانند لباس‌هاي آلومينيومي براي كار در كنار كوره مواد مذاب و يا فعاليتهاي آتش‌نشاني و …
لباسهای ضد حريق: اين لباسها بيشتر در عمليات‌هاي آتش‌نشاني كاربرد دارد و با نام لباس عملياتي نيز شناخته مي‌شود. مقاومت اين لباسها در برابر دما كمتر از لباس‌هاي آلومينيومي است اما محدوديت حركت در اين لباسها بسيار كمتر از لباس‌هاي آلومينيومي است.
لباسهای محافظ در برابر پاشش مواد مذاب: اين لباسها براي كار‌هايي كه در آنها به ميزان كم توليد شراره‌هاي مواد مذاب مي‌شود مانند فرايند‌هاي جوشكاري، برش و … استفاده مي‌شود
لباسهای محافظ در برابر مواد شيميایی: اين البسه و پيشبندها براي كار با مواد شيميايي از قبيل حلال‌ها، مواد خورنده، اسيد‌ها، قليا‌ها و … استفاده مي‌شوند اين لباسها تنوع زيادي دارند و معمولا به طور اختصاصي براي كار با مواد شيميايي مشخص استفاده مي‌شوند.
لباسهای محافظ در برابر صدمات مكانيکی: اين لباسها از الياف مخصوص به منظور كاهش اثرات صدمات مكانيكي از قبيل ضربه، سايش، بردگي و … استفاده مي‌شوند اين لباسها مي‌تواند از لباس‌كار‌هاي معمولي تا جليقه‌هاي ضد گلوله تنوع داشته باشد.
لباسهای گرم كننده: اين لباسها براي كاركناني كه مجبورند در محيط‌هاي باز و سرد فعاليت كنند استفاده مي‌شود.
لباسهای ضد اشعه: برخي از لباسها و پيشبندها حاوي مواد جاذب اشعه‌هاي راديو‌اكتيو مانند سرب هستند و براي كاهش عوارض ناشي از كار در معرض اين پرتو‌ها استفاده مي‌شوند.
لباس‌هاي پيشگيري از خطر: اين نوع البسه معمولا بصورت كاور و يا بصورت نوار و يا حتي بصورت رنگ در كنار ساير ويژگي‌هاي فني لباس به منظور شناسايي استفاده مي‌شوند به عنوان نمونه جليقه‌هاي شبرنگ براي كار در محيط‌هاي تاريک، نوار‌هاي خطر در لباس‌هاي كار و يا رنگ تند كاور‌هاي امداد و نجات و لباس اسكي بازها مثال‌هايي از اين كاربري لباسها هستند.
لباس‌هاي كلين روم: اين لباسها از الياف فاقد پرز تهيه مي‌شوند و كاربرد آنها جلوگيري از ورود ذرات به محيط كار از طريق لباس پرسنل مي‌باشد.
لباس‌هاي كار در محيط‌هاي آلوده: اين لباسها، پيشبند و كاروها به منظور جلوگيري از آلوده شدن لباس اصلي كاركنان مورد استفاده قرار مي‌گيرند مانند پيشبند غذاخوري، لباس مكانيک ها، كاور كاركنان تاسيسات فاضلاب و …
لباس‌هاي محافظت در برابر عوامل ميكروبي: اين لباسها معمولا بصورت نفوذ ناپذير و ست كامل تهيه مي‌شوند مانند لباس‌هاي جراحي و يا لباس‌هاي امداد و نجات در مناطق شيوع بيماري خاص و …
لباس‌هاي شاخص: اين لباسها براي نشان دادن يك ويژگي خاص براي يك فعاليت و كار استفاده مي‌شوند مانند روپوش‌هاي رنگ روشن كه در فرايند‌هاي توليد و توزيع مواد غذايي به عنوان شاخص پاكيزگي استفاده مي‌شوند.
ساير ويژگي‌ها: ويژگي‌ها و كاربرد‌هاي مختلف ديگري نيز با توجه به ماهيت كاري براي لباس‌هاي كار وجود دارد كه مي‌تواند با توجه به تنوع فعاليتهاي كاري متفاوت باشد.
لباس‌هاي كار بر اساس نوع فعاليت مشخص شده داراي جنس مشخص هستند كه معمولا شامل موارد زير است:
لباس‌هاي با الياف كاغذي: اين نوع ماده بيشتر براي تهيه لباس‌هاي يكبار مصرف براي كاربرد‌هاي محافظت در برابر ذرات و يا پاشش مواد غير شيميايي و غير مذاب استفاده مي‌شود.
لباس‌هاي با الياف پشم و پنبه: اين نوع مواد اوليه باعث مي‌شوند لباسها راحت باشند و سازگاري مناسبي با تغييرات دماي هوا داشته باشند اين لباسها در برابر آتش مقاومت خوبي دارند و براي استفاده در سطوح زبر و خشن كاملا مناسب هستند.
لباس‌هاي با الياف داک: اين پارچه‌ها شبيه الياف پنبه بافته شده هستند و مقاومت خوبي در برابر برش و سايش دارند و براي لباس‌هايي كه براي كارهاي سنگين، سطوح زبر و خشن تهيه مي‌شوند مناسب هستند.
چرم: اين نوع مواد براي لباسها و پيشبند‌هايي كه احتمال پاشش ذرات داغ در حين كار وجود دارد مانند جوشكاري قطعات فلزي استفاده مي‌شوند.
الياف پليمري، نئوپرن و پلاستيک: اين مواد براي لباس و پيشبند‌های كار با مواد شيميايي مناسب هستند و بطور اختصاصي براي كار با مواد شيمياي مشخص تهيه مي‌شوند.
اندازه لباس
لباس‌هاي كار همانند لباس‌هاي متعارف در اندازه‌هاي محتلف تهيه و عرضه مي‌شوند جدول زير مقادير كمي استاندارد اين اندازه‌ها را نشان مي‌دهد
اندازه لباس کار :
|
سايز
|
CM (A) اندازه قد
|
CM (B) اندازه دور قفسه سينه
|
|
S
|
164 تا 170 |
84 تا 92 |
| M |
170 تا 176 |
92 تا 100
|
|
L
|
176 تا 182 |
100 تا 108 |
| XL |
182 تا 188 |
108 تا 116
|
|
XXL
|
188 تا 194 |
116 تا 124 |
| XXXL |
194 تا 200 |
124 تا 132
|
افزايش دمای بدن در محيط‌هاي كاري به واسطه سه عامل اصلي ايجاد مي‌گردد: افزايش دماي بدن به علت دماي محيطي افزايش دماي بدن به علت فعاليتهاي شديد افزايش دماي بدن به علت پوشيدن اقلام حفاظت فردي نا‌مناسب اين افزايش دما مي تواند عوارض حفيف و يا شديدي در سلامت افراد ايجاد نمايد، نمونه اين عوارض به شرح زير است : عدم توانايي در تنظيم دماي بدن مشكلات سيستم گردش خون خستگي حرارتي استرس سيستم قلبي اسكرامپ عضلاني گرمازدگي نقص در عملكرد ارگان‌هاي حياتي مرگ يكي از راهكار‌هاي پيشنهادي براي جلوگيري از مشكلات بيان شده در محيط‌هاي كاري استفاده از اقلام حفاظت فردي (لباس‌هاي نسوز و يا عايق حرارتي است)، اين لباسها شامل اقلام حفاظت از سر و صورت، بالاتنه، پاها و دست‌ها مي‌باشد كيفيت و تناسب اين اقلام را مي‌توان با استناد به استاندارد‌هاي زير تعيين كرد. استاندارد EN 531 مشتمل بر A1 | B1 | C1 | D1 | E1 استاندارد DIN EN ISO 11612 مشتمل بر A1 | B1 | C1 | D1 | E1 | F1 | W11 نحوه استفاده از اين استاندارد‌ها به اختصار در جدول زير آمده است: جدول 2: انواع لباس نسوز لباس يكبار مصرف اين لباسها معمولا در فعاليتهاي موردي و يا در موارد كه استفاده مجدد از لباس مورد نظر توجيه ايمني، اقتصادي و يا فني ندارد بصورت كاور بر روي پوشش‌هاي ديگر قرار مي‌گيرند و اغلب بصورت نفوذ ناپذير مي‌باشند. ماهيت و جنس اين لباسها مانند ساير اقلام حفاظت فردي بر اساس نوع عامل مضر مورد مواجهه تعيين و با علائم استاندارد شده مشخص مي‌گردد. نمونه از اين علائم در جدول زير آمده است جدول 3: استاندارد‌های لباسهای يكبار مصرف
افزايش دمای بدن در محيط‌هاي كاري به واسطه سه عامل اصلي ايجاد مي‌گردد:
- افزايش دماي بدن به علت دماي محيطي
- افزايش دماي بدن به علت فعاليتهاي شديد
- افزايش دماي بدن به علت پوشيدن اقلام حفاظت فردي نا‌مناسب
اين افزايش دما مي تواند عوارض حفيف و يا شديدي در سلامت افراد ايجاد نمايد، نمونه اين عوارض به شرح زير است :
- عدم توانايي در تنظيم دماي بدن
- مشكلات سيستم گردش خون
- خستگي حرارتي
- استرس سيستم قلبي
- اسكرامپ عضلاني
- گرمازدگي
- نقص در عملكرد ارگان‌هاي حياتي
- مرگ
يكي از راهكار‌هاي پيشنهادي براي جلوگيري از مشكلات بيان شده در محيط‌هاي كاري استفاده از اقلام حفاظت فردي (لباس‌هاي نسوز و يا عايق حرارتي است)، اين لباسها شامل اقلام حفاظت از سر و صورت، بالاتنه، پاها و دست‌ها مي‌باشد كيفيت و تناسب اين اقلام را مي‌توان با استناد به استاندارد‌هاي زير تعيين كرد.
- استاندارد EN 531 مشتمل بر A1 | B1 | C1 | D1 | E1
- استاندارد DIN EN ISO 11612 مشتمل بر A1 | B1 | C1 | D1 | E1 | F1 | W11
منبع : acgih.ir
